Tổ chức xếp hạng đại học thế giới qua thành tựu học thuật (University Ranking by Academic Performance: URAP [http://www.urapcenter.org]) vừa công bố bảng xếp hạng các đại học hàng đầu thế giới. URAP là tổ chức xếp hạng thành lập năm 2010 bởi Đại học kỹ thuật Trung-Đông, một đại học công lập rất uy tín của Thổ Nhĩ Kỳ, được Times Higher Education (THE), Anh Quốc xếp hạng  601-800 thế giới. Đơn vị phụ trách phân tích dữ liệu và thực hiện việc xếp hạng chính là Khoa trắc lượng thông tin thuộc đại học này; một Khoa chuyên môn về khoa học dữ liệu.

Dữ liệu dùng để xếp hạng là Cơ sở dữ liệu Web of Science (ISI, Clarivate); cơ sở dữ liệu khoa học hàng đầu thế giới. URAP phân tích nhiều tiêu chí khác nhau về thành tựu học thuật của các đại học; trong đó, tập trung vào 6 tiêu chí chính:

1. Số lượng công trình nghiên cứu được công bố trên các tạp chí có chỉ số ảnh hưởng cao trong năm gần nhất: chiếm 21% tổng số điểm;
2. Số lượng trích dẫn của các công trình trên các tạp chí có chỉ số ảnh hưởng cao trong 5 năm gần nhất: chiếm 21% tổng số điểm;
3. Tổng số lượng công trình nghiên cứu được công bố quốc tế trên ISI trong 5 năm gần nhất:  chiếm 10% tổng số điểm;
4. Tỷ trọng công bố trong 23 chuyên ngành theo Web of Science so với mức trung bình của thế giới: chiếm 18% tổng số điểm;
5. Tỷ trọng công bố trong 23 chuyên ngành theo Web of Science và trích dẫn so với mức trung bình của thế giới: chiếm 15% tổng số điểm;
6. Hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học: chiếm 15% tổng số điểm.

Việc sử dụng cơ sở liệu khoa học uy tín hàng đầu thế giới (ISI), cách đánh giá khách quan bởi một tổ chức khoa học làm cho URAP đang trở thành một trong những bảng xếp hạng đại học tin cậy.

Năm 2018-2019, có 2.500 đại học hàng đầu thế giới được bình chọn trong bảng xếp hạng này; đứng đầu là Đại học Harvard (Mỹ), tiếp theo là Đại học Toronto (Canada), Đại học Oxford (Anh) và  Đại học Stanford (Mỹ).

Việt Nam có 7 đại học được vào bảng xếp hạng này. Đại học Tôn Đức Thắng (TDTU) xếp thứ 2 ở Việt Nam, sau ĐHQG Hà Nội. Cả 7 đại học được thể hiện thứ hạng trong bảng sau:

TDTU là đại học công lập tự chủ tài chính 21 năm qua trong 7 đại học công lập thuộc bảng trên. TDTU cũng là đại học đầu tiên ở Việt Nam được xếp hạng 4 sao/5 sao theo QS Stars, Anh Quốc; và đã đạt chuẩn kiểm định đại học của Châu Âu (HCERES) năm 2018.

Theo URAP, TDTU được xếp hạng 1.422 trên thế giới, trên cả những đại học uy tín của Mỹ như Đại học New Orleans hay Đại học Bang Cleveland; hay Đại học Phillippines ở Manila.

Việc được vào bảng xếp hạng đại học uy tín là vinh dự lớn cho các đại học Việt Nam. Càng vinh dự hơn khi URAP sử dụng bộ tiêu chí đánh giá khoa học và khách quan, chẳng những về số lượng công bố khoa học mà chất lượng các công trình khoa học cũng được đặt lên hàng đầu. Bảng xếp hạng này không quan tâm đến hoạt động “lấy phiếu tín nhiệm kín” với chuyên gia được lấy phiếu là ai? hay tiêu chuẩn để chọn chuyên gia lấy phiếu như thế nào? Liệu chuyên gia được chọn có am hiểu và ứng xử khách quan về đại học mà họ được mời đánh giá hay không? là những câu hỏi không được giải thích minh bạch của những bảng xếp hạng hiện hành khác trên thế giới.

Đó là lý do giới học thuật tin rằng URAP có thể sớm thay thế vị trí của 3 tổ chức xếp hạng đang phổ biến hàng đầu thế giới hiện nay nếu 3 tổ chức này không đổi mới cách làm của họ ■