Giải thưởng nghiên cứu trẻ là giải thưởng hàng năm của Hội Vật lý lý thuyết (Vietnamese Theoretical Physics Society: VTPS) trao cho các nhà nghiên cứu trẻ tuổi có thành tích nghiên cứu xuất sắc trong lĩnh vực Vật lý lý thuyết và các lĩnh vực khác có liên quan.
Giải thưởng nghiên cứu trẻ năm 2020 được trao trong Hội nghị Vật lý lý thuyết lần thứ 45 do Viện Vật lý thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam phối hợp với VTPS tổ chức từ ngày 12/10 đến 14/10/2020 tại tỉnh Vĩnh Phúc. Năm nay, TS. Lê Thị Cẩm Tú, Nghiên cứu viên cơ hữu thuộc Viện Tiên tiến Khoa học Vật liệu - Đại học Tôn Đức Thắng (TDTU), đã vinh dự được nhận giải thưởng này.
TS. Lê Thị Cẩm Tú làm việc tại TDTU từ tháng 10/2018 và bảo vệ thành công luận án tiến sỹ Vật lý vào năm 2019 tại Đại học Khoa học Tự nhiên TP. Hồ Chí Minh. Cho đến nay, TS. Lê Thị Cẩm Tú là tác giả của 8 công trình trên các tạp chí ISI, trong đó có 2 công trình trên Tập san Physical Review A, một tập san hàng đầu về vật lý nguyên tử, phân tử và quang học của Hội vật lý Hoa Kỳ (American Physical Society).
Tập san Physical Review A (ISSN: 2469-9926, Nhà xuất bản Amer Physical Society) thuộc loại tập san ISI có chỉ số ảnh hưởng IF (Impact Factor) năm 2019 là 2.777 theo Journal Citation Reports (Clarivate, Mỹ), và chỉ số H-index là 249 theo Scimago (SJR, Tây Ban Nha), với chuyên ngành hẹp là Atomic and Molecular Physics, and Optics.
Hai công trình được trao tặng giải thưởng Nghiên cứu trẻ năm 2020 của VTPS cho TS. Lê Thị Cẩm Tú có tên như sau:
1. Công trình thứ nhất: “Effect of the dynamic core-electron polarization of CO molecules on high-order harmonic generation”, được tạm dịch sang tiếng Việt là: “Hiệu ứng của phân cực lõi động lên phổ sóng điều hòa bậc cao của phân tử CO”.
2. Công trình thứ hai: “Influence of dynamic core-electron polarization on the structural minimum in high-order harmonics of CO2 molecules”, được tạm dịch sang tiếng Việt là: “Ảnh hưởng của phương pháp phân cực lõi động lên cấu trúc sóng điều hòa bậc cao của phân tử CO2”
Hai công trình này là cả một quá trình nghiên cứu dài hạn và công phu, do những bài báo được đăng trên Tập san Physical Review A đều có yêu cầu rất cao về tính mới và tiên phong trong lĩnh vực khoa học.
Tóm tắt nội dung của hai công trình
Công trình thứ nhất: khảo sát ảnh hưởng của phương pháp phân cực lõi động (DCEP) đối với phân tử CO trong việc tạo sóng điều hòa bậc cao (HHG) bằng cách giải phương trình Schrödinger phụ thuộc thời gian (TDSE). Cùng với phương pháp DCEP, sự thay đổi tốc độ ion hóa cũng có tính tương quan chặt chẽ với cường độ HHG. Để chứng minh rõ hơn về nguồn gốc của phương pháp này, công trình cũng đề cập đến việc DCEP có thể tạo ra điện thế hiệu dụng tương ứng với sự thay đổi tốc độ ion hóa. Ngoài ra, phương pháp DCEP còn có thể được áp dụng để xử lý và tính toán HHG cho nhiều đối tượng nghiên cứu khác một cách thuận tiện hơn.
Công trình thứ hai: Phương pháp phân cực lõi động sử dụng tia laser (DCEP) được xem là một phương pháp quan trọng trong quá trình ion hóa các phân tử phân cực như CO. Phương pháp này làm ảnh hưởng đến cường độ sóng điều hòa thông qua sự ion hóa tại một thời điểm cụ thể thay vì toàn bộ khoảng thời gian tương tác. Bài báo này chỉ ra rằng DCEP có thể làm ảnh hưởng đến quá trình tạo sóng điều hòa bậc cao (HHG). Do đó, phương pháp DCEP có thể làm sắc nét phổ sóng HHG trong quá trình giao thoa sóng. Để làm rõ hơn vấn đề này, bài báo có đề cập đến phương trình Schrödinger phụ thuộc thời gian dành cho trường laser của phân tử CO2 nằm trong khung electron đơn.
Ảnh của hai công trình trên Tập san Physical Review A
Với thành tích trên, TS. Lê Thị Cẩm Tú đã được Ban tổ chức Hội nghị mời trình bày báo cáo với tiêu đề: “Effect of dynamic core-electron polarization on harmonic process of linear molecules” (tạm dịch sang tiếng Việt là: Hiệu ứng của phân cực lõi động lên quá trình điều hòa của các phân tử phân cực thẳng). Đây là một năm thành công về nghiên cứu khoa học của TDTU. Trường vinh dự có 03 báo cáo mời trên tổng số 09 báo cáo mời tại Hội nghị.
Tham khảo:
Cam-Tu Le, Van-Hung Hoang, Lan-Phuong Tran, Van-Hoang Le, Effect of the dynamic core-electron polarization of CO molecules on high-order harmonic generation; Physical Review A, Volume 97, Issue 4, April 2018.
Cam-Tu Le, Dinh-Duy Vu, Cong Ngo, Van-Hoang Le, Influence of dynamic core-electron polarization on the structural minimum in high-order harmonics of CO2 molecules; Physical Review A, Volume 100, Issue 5, November 2019.
